سازمان جهانی بهداشت لیشمانیوز را در ردیف شش بیماری مهم انگلی مناطق گرمسیری دنیا معرفی کرده و بخش مهمی از تحقیقات خود را در جهت کنترل، درمان و پیشگیری از آن معطوف نموده است . لیشمانیوز به دلیل شیوع فراوان، انتشار و پراکندگی در نقاط مختلف کشور (در نوع پوستی) و وجود مرگ و میر زیاد در صورت عدم درمان به موقع (در نوع احشایی) اهمیت فراوانی دارد. لیشمانيوز پوستی به طور معمول منجر به مرگ نمي شود، ولي آسيب هاي روحي، اجتماعي و اقتصادي قابل توجهِ این بیماریِ فرسایشی به دلايلی از جمله مزمن بودنِ دوره ی زخم، منظره ی ناخوشایند جوشگاه پوستي، طولاني بودن دوره ی درمان، عوارض ناشي از درمان و مقاومت دارویی از جمله معضلات مهم بهداشت عمومی در مناطق اندميك در نظر گرفته شده است .

تخمین زده می شود که یک دهم از جمعیت جهان در خطر ابتلا به یکی از انواع لیشمانیوز قرار دارند. این بیماری در کشورهای مختلف جهان وجود دارد و اساساً در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر مشاهده می شود. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی در سال 2018، ۹۱ درصد از لیشمانیوز پوستی در افغانستان، ایران، سوریه، برزیل، عربستان سعودی و پرو متمرکز است. اگرچه آمارها در ایران سالیانه حدود بیست هزار مورد ابتلا به بیماری را نشان می دهند، اما میزان واقعی بروز چهار تا پنج برابر بیشتر تخمین زده می شود. این بیماری از انواع مناطق شهری، روستایی، خشک و مرطوب کشور گزارش شده است. داده های نظارتی طی دهه ی گذشته نشان از افزایش موارد عفونت دارند که این علت را می توان با بهبود روش های تشخیصی و گزارش موارد بیشتر توضیح داد. از سوی دیگر عدم کنترل مناسب میزبان مخزن و ناقل انگل، افزایش موارد لیشمانیوز پوستی مرتبط با بیماری های نقص ایمنی و ظهور موارد لیشمانیوز مقاوم به درمان را می توان دلیل این امر دانست.

سه گونه ی اصلي شناسایی شده از عوامل لیشمانیوز، شامل لیشمانیا ماژور ، لیشمانیا تروپیکا و لیشمانیا اینفانتوم در خاورميانه (دنیای قدیم) شناسايي شده اند. چرخه ی زندگی Leishmania دومیزبانه است، بدین معنی که بین دو میزبان (پستانداران و حشرات) در چرخش است.

مهم ترين‌ راه‌ انتقال‌ بيماري‌، گزش‌ پشه‌ خاكي ماده ی آلوده‌ است‌. حشرات جنس فلبوتوموس و لوتزومیا به ترتیب مسئول انتقال انگل در دنیای قدیم و جدید هستند. بزاق پشه خاکی خاصیت گشادکنندگی عروق و افزایش اِریتم دارد و با بار انگلی و اندازه ی زخم رابطه مستقیم دارد. پشه خاکی های ناقل در مکان های مرطوب و تاریک، به‌ خصوص‌ در ابتداي ‌لانه‌ي‌ موش ها زندگی می کنند. آن ها پروازکننده های نسبتاً ضعیفی هستند. همچنين‌ در بيابان‌ها و جنگل‌هاي‌ باراني‌ يافت ‌مي‌شوند. بدون سر و صدا پرواز می کنند و اندازه ی کوچکشان (3-2 میلی متر) به آن ها اجازه ی عبور از بعضی پشه بندها را می دهد. جمعیت آن ها به فاکتورهای طبیعی از جمله میزان بارندگی بستگی داشته و ممکن است با گرمایش جهانی افزایش پیدا کند. پشه خاكي‌ نيمه‌ اهلي است و ‌اطراف‌ شهرها و در زير سنگ‌ها و نخاله‌هاي‌ ساختماني ‌زندگي‌ می كند.

در کانون های لیشمانیوز پوستی نوع شهری یا خشک که آنتروپونوتیک است. مخزن در درجه ی اول انسان ها، اما سگ نیز به طور اتفاقی به بیماری مبتلا می شود. كانون اصلي اين بيماري در ايران شهرهاي کرمان، بم، مشهد، تهران، نيشابور، شيراز و کاشان است.
در لیشمانیوز پوستی نوع روستایی یا مرطوب که زئونوز است، مخزن بیماری عمدتاً جوندگان بوده که مهم ترین آن ها در ایران ژربیل رومبومیس اوپیموس (کانون های مرکزی و شمال شرقی . غرب وجنوب کشور) است. همچنین مریونس لیبیکوس (اصفهان، سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، خوزستان، تهران، قزوین، کردستان، آذربایجان و خراسان)،‌ مریونس هوریانه (سیستان و بلوچستان)، تاترا ایندیکا (ایلام و خوزستان) و نزوکیا ایندیکا (خوزستان و اصفهان)، به عنوان مخزن در ایران مطرح هستند .انسان در این چرخه ی زئونوز میزبان تصادفی است.

دوره ی کمون در سالک بسته به نوع بیماری متفاوت است. در لیشمانیوز جلدی نوع مرطوب (روستایی) دوره ی کمون کوتاه (4–1) هفته، ولی در لیشمانیوز جلدی نوع خشک (شهری) این دوره طولانی و معمولاً ( 8-2) ماه، گاهی 2-1 سال است.

دوره ی کمون در لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) از چند هفته تا چند ماه و گاهی تا یک سال است.